Kakav poreski tretman ima poklon između braće koji ne žive u zajedničkom domaćinstvu?
Kakav poreski tretman ima poklon između braće koji ne žive u zajedničkom domaćinstvu?
„Prema odredbi člana 14. st. 1, 2, 4. i 8. Zakona o porezima na imovinu („Sl. glasnik RS“, br. 26/2001, „Sl. list SRJ“, br. 42/2002 – odluka SUS i „Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 135/2004, 61/2007, 5/2009, 101/2010 i 24/2011 – dalje: Zakon), porez na nasleđe i poklon plaća se na ukupnu površinu nepokretnosti na kojima su konstituisana prava iz člana 2. stav 1. tač. 1) do 6) Zakona, koja naslednici naslede, odnosno poklonoprimci prime na poklon.
Porez na nasleđe i poklon plaća se i na nasleđeni, odnosno na poklon primljeni gotov novac, štedne uloge, depozite u bankama, novčana potraživanja, prava intelektualne svojine, pravo svojine na upotrebljavanom motornom vozilu – osim na mopedu, motokultivatoru, traktoru i radnoj mašini, upotrebljavanom plovilu, odnosno na upotrebljavanom vazduhoplovu na sopstveni pogon osim državnog, i druge pokretne stvari, osim udela u pravnom licu, odnosno hartija od vrednosti.
Upotrebljavano motorno vozilo, upotrebljavano plovilo, odnosno upotrebljavani vazduhoplov, u smislu ovog zakona, jeste motorno vozilo, plovilo, odnosno vazduhoplov koje je najmanje jedanput, u skladu sa propisima bilo registrovano, upisano u propisani upisnik, odnosno u registar ili evidenciju vazduhoplova, na teritoriji Republike Srbije.
Od oporezivanja porezom na nasleđe i poklon izuzimaju se novac, prava, odnosno stvari iz člana 14. stav 2. Zakona, koje naslednik nasledi, odnosno poklonoprimac primi na poklon, od istog lica, za vrednost nasleđa, odnosno poklona, do 30.000 dinara u jednoj kalendarskoj godini po svakom od tih osnova.
Nepokretnostima, u smislu člana 2. stav 1. Zakona, smatraju se: zemljište, stambene i poslovne zgrade, stanovi, poslovne prostorije, garaže, zgrade i prostorije za odmor i rekreaciju i drugi građevinski objekti, odnosno njihovi delovi (član 2. stav 2. Zakona).
Prema odredbi člana 21. stav 1. tač. 2) i 3) Zakona, porez na nasleđe i poklon ne plaća:
– naslednik, odnosno poklonoprimac zemljoradnik drugog naslednog reda koji nasleđuje, odnosno prima na poklon imovinu koja mu služi za obavljanje poljoprivredne delatnosti, ako je sa ostaviocem, odnosno poklonodavcem neprekidno živeo u domaćinstvu najmanje jednu godinu pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona;
– naslednik, odnosno poklonoprimac drugog naslednog reda – na jedan nasleđeni, odnosno na poklon primljeni stan, ako je sa ostaviocem odnosno poklonodavcem neprekidno živeo u zajedničkom domaćinstvu najmanje godinu dana pre smrti ostavioca, odnosno pre prijema poklona.
Sticanje imovine u ostavinskom postupku prijemom ustupljenog naslednog dela, smatra se poklonom u smislu ovog zakona (član 21. stav 6. Zakona).
Drugi nasledni red čine ostaviočev bračni drug i ostaviočevi roditelji i njihovo potomstvo (član 12. stav 1. Zakona o nasleđivanju – „Sl. glasnik RS“, br. 46/95 i 101/2003 – odluka USRS – dalje: Zakon o nasleđivanju).
Dakle, porez na poklon se plaća na prava na nepokretnosti iz člana 2. stav 1. tač. 1) do 6) Zakona koja fizičko lice – kao poklonoprimac, stekne bez naknade od svog „rođenog“ brata – kao poklonodavca, sa kojim ne živi u zajedničkom domaćinstvu, i to:
– po osnovu ugovora o poklonu, što znači i kada su predmet poklona prava na nepokretnosti koja je poklonodavac nasledio (od ostavioca koji je poklonodavčev i poklonoprimčev otac);
– po osnovu sticanja nepokretnosti u ostavinskom postupku prijemom ustupljenog naslednog dela (odnosno sticanja nepokretnosti čijeg se nasleđa jedno lice kao naslednik prihvatilo u ostavinskom postupku i u istom postupku ustupilo svom bratu kao poklonoprimcu).
Ukoliko su predmet poklona novac, stvar i/ili prava iz člana 14. stav 2. Zakona koje fizičko lice – kao poklonoprimac, stekne bez naknade od svog „rođenog“ brata – kao poklonodavca, sa kojim ne živi u zajedničkom domaćinstvu, porez na poklon se plaća ako je njihova ukupna vrednost koju je konkretni poklonoprimac primio od konkretnog poklonodavca u jednoj kalendarskoj godini, veća od 30.000 dinara. Pri tome nije od uticaja da li je pravni osnov besteretnog sticanja tog novca, stvari, odnosno prava iz člana 14. stav 2. Zakona, ugovor o poklonu ili prijem ustupljenog naslednog dela u ostavinskom postupku.
Prema odredbi člana 54. stav 1. Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji („Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 84/2002 – ispr., 23/2003 – ispr., 70/2003, 55/2004, 61/2005, 85/2005 – dr. zakon, 62/2006 – dr. zakon, 63/2006 – ispr. dr. zakona, 61/2007, 20/2009, 72/2009 – dr. zakon i 53/2010), u vezi sa članom 39. stav 2. Zakona, utvrđivanje poreza na nasleđe i poklon je delatnost Poreske uprave, koja se sastoji u izdavanju upravnih akata, odnosno u preduzimanju zakonom propisanih radnji, kojima se uspostavlja postojanje pojedinačne poreske obaveze i određuju poreski obveznik, poreska osnovica i iznos poreske obaveze.
S tim u vezi, u svakom konkretnom slučaju nadležni poreski organ ceni činjenično stanje od uticaja na postojanje i visinu poreske obaveze, odnosno na ostvarivanje prava na poresko oslobođenje.“
Mišljenje Ministarstva finansija br. 413-00-00558/2011-04 od 29.06.2011. godine