godisnji odmor

Srazmeran deo godišnjeg odmora – način ostvarivanja prava

Servis računara online zakazivanje

Srazmeran deo godišnjeg odmora – način ostvarivanja prava

„U članu 68. st. 2. i 4. Zakona o radu („Sl. glasnik RS“, br. 24/05, 61/05, 54/09, 32/13 i 75/14 – dalje: Zakon) propisano je da zaposleni stiče pravo na korišćenje godišnjeg odmora u kalendarskoj godini posle mesec dana neprekidnog rada od dana zasnivanja radnog odnosa kod poslodavca. Zaposleni ne može da se odrekne prava na godišnji odmor, niti mu se to pravo može uskratiti ili zameniti novčanom naknadom, osim u slučaju prestanka radnog odnosa u skladu sa ovim zakonom.

Odredbom člana 72. Zakona propisano je da zaposleni ima pravo na dvanaestinu godišnjeg odmora (srazmeran deo) za svaki mesec rada u kalendarskoj godini u kojoj je zasnovao radni odnos ili u kojoj mu prestaje radni odnos.

Prema članu 76. stav 1. Zakona u slučaju prestanka radnog odnosa, poslodavac je dužan da zaposlenom koji nije iskoristio godišnji odmor u celini ili delimično, isplati novčanu naknadu umesto korišćenja godišnjeg odmora, u visini prosečne zarade u prethodnih 12 meseci, srazmerno broju dana neiskorišćenog godišnjeg odmora. Naknada iz stava 1. ovog člana ima karakter naknade štete (član 76. stav 2. Zakona).

U skladu sa članom 118. stav 1. tačka 6) Zakona, zaposleni ima pravo na naknadu troškova za regres za korišćenje godišnjeg odmora, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema tome, zaposleni posle mesec dana neprekidnog rada od dana zasnivanja radnog odnosa kod poslodavca stiče pravo na korišćenje godišnjeg odmora. U kalendarskoj godini u kojoj je zaposleni zasnovao radni odnos, po pravilu se radi o srazmernom godišnjem odmoru koji se računa tako što se utvrdi broj meseci koliko će zaposleni raditi u toj godini počev od dana zasnivanja radnog odnosa pa do isteka radnog odnosa u toj godini ili do kraja kalendarske godine (ako je zasnovao radni odnos na duži period). To ne znači da će zaposleni odmah posle mesec dana rada koristiti godišnji odmor, jer vreme korišćenja godišnjeg odmora određuje poslodavac.

Dakle, godišnji odmor određuje se prema vremenu za koje je zaposleni zasnovao radni odnos, a koristi se u skladu sa rešenjem koji donese poslodavac. Pun godišnji odmor u kalendarskoj godini u kojoj zaposleni zasniva radni odnos je izuzetak i odnosi se samo na zaposlene koji zasnuju radni odnos sa 1. januarom (ili samim početkom januara) a ostaju u radnom odnosu do 31. decembra ili duže.

Zaposleni koji je zasnovao radni odnos u toku kalendarske godine i zaposleni kome je izvesno da će prestati radni odnos u kalendarskoj godini imaju pravo na srazmeran godišnji odmor – prema broju meseci rada u radnom odnosu kod poslodavca.

U kalendarskoj godini u kojoj nije zasnovao radni odnos, niti mu radni odnos prestaje, zaposleni ima pravo na pun godišnji odmor za godinu dana rada – što je pretpostavka, jer se prvi deo ili ceo godišnji odmor koristi u kalendarskoj godini za koju zaposleni ostvaruje pravo na godišnji odmor, a izuzetno u narednoj godini.

Po pravilu nema prenošenja godišnjeg odmora na novog poslodavca, odnosno ne postoji obaveza novog poslodavca da zaposlenom omogući korišćenje neiskorišćenog godišnjeg odmora kod prethodnog poslodavca. Zaposleni koji je iskoristio deo godišnjeg odmora pre prestanka radnog odnosa ima pravo na naknadu štete za neiskorišćeni deo godišnjeg odmora kod tog poslodavca.

Visina regresa i način isplate istog, utvrđuje se opštim aktom (kolektivnim ugovorom ili pravilnikom o radu). Pravo na naknadu troškova za regres za korišćenje godišnjeg odmora zaposleni ostvaruje samo ukoliko koristi godišnji odmor, tako da zaposleni koji je imao pravo na srazmeran godišnji odmor i isti iskoristio, ima pravo na regres srazmeran iskorišćenom delu godišnjeg odmora.“

Mišljenje Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, br. 011-00-83/2015-02 od 15.03.2015. godine

 

Servis računara online zakazivanje