Plaćanje poreza na prenos apsolutnih prava na prenos svojine između davaoca izdržavanja i primaoca izdržavanja koji se nalazi u prvom naslednom redu
Plaćanje poreza na prenos apsolutnih prava na prenos svojine između davaoca izdržavanja i primaoca izdržavanja koji se nalazi u prvom naslednom redu
„Prema odredbi člana 23. stav 1. tačka 1), u vezi sa članom 2. stav 1. tačka 1) Zakona o porezima na imovinu („Sl. glasnik RS“, br. 26/2001, „Sl. list SRJ“, br. 42/2002 – odluka SUS i „Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 135/2004, 61/2007 i 5/2009 – dalje: Zakon), porez na prenos apsolutnih prava plaća se kod prenosa uz naknadu prava svojine na nepokretnosti.
Odredbom člana 31. stav 1. tačka 6) Zakona propisano je da se porez na prenos apsolutnih prava ne plaća kad se pravo svojine na nepokretnosti prenosi na davaoca doživotnog izdržavanja – bračnog druga, odnosno lice koje se u odnosu na primaoca izdržavanja nalazi u prvom naslednom redu, na deo nepokretnosti koji bi davalac izdržavanja po zakonu nasledio u momentu zaključenja ugovora.
Prema odredbi člana 9. stav 1. Zakona o nasleđivanju („Sl. glasnik RS“, br. 46/95 i 101/2003), prvi nasledni red čine ostaviočevi potomci i njegov bračni drug.
Prema odredbi člana 194. Zakona o nasleđivanju, ugovorom o doživotnom izdržavanju obavezuje se primalac izdržavanja da se posle njegove smrti na davaoca izdržavanja prenese svojina tačno određenih stvari ili kakva druga prava, a davalac izdržavanja se obavezuje da ga, kao naknadu za to, izdržava i da se brine o njemu do kraja njegovog života i da ga posle smrti sahrani.
Znači, ugovor o doživotnom izdržavanju je teretni pravni posao, odnosno svaka ugovorna strana dobija naknadu za ono što drugoj strani daje: primalac izdržavanja – izdržavanje, a davalac izdržavanja – svojinu ugovorom određenih stvari ili prava.
Prema tome, na prenos prava svojine na nepokretnosti po osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju porez na prenos apsolutnih prava se plaća, osim kada se pravo svojine na nepokretnosti prenosi na davaoca doživotnog izdržavanja koji se u odnosu na primaoca izdržavanja nalazi u prvom naslednom redu – na deo nepokretnosti koji bi davalac izdržavanja po zakonu nasledio u momentu zaključenja ugovora.
U konkretnom slučaju, da nije zaključen ugovor o doživotnom izdržavanju, na stanu na kome su primaoci izdržavanja bili suvlasnici u po 1/2 idealnog dela, nakon smrti jednog, a potom drugog od njih, svaka od njihovih dveju kćerki bi nasledila 1/6, a potom još 2/6, što ukupno čini 1/2 idealnog dela predmetnog stana u korist svake kćerke.
Ukoliko je, kako navodite, jednim ugovorom o doživotnom izdržavanju uređeno da nakon smrti oba roditelja, kao primalaca doživotnog izdržavanja, pravo svojine na idealnom delu od 1 predmetnog stana stekne jedna od njihove dve kćerke (koje bi u momentu zaključenja ugovora bile jedine zakonske naslednice primalaca izdržavanja, odnosno roditelja), a 1/2 njen supružnik, kao davaoci izdržavanja, kćerka – davalac izdržavanja ne plaća porez na prenos apsolutnih prava, s obzirom na to da bi u momentu zaključenja ugovora o doživotnom izdržavanju nasledila ukupno 1/2 idealnog dela predmetnog stana.
Međutim, kćerkin supružnik kao davalac izdržavanja plaća porez na prenos apsolutnih prava na 1/2 idealnog dela stana koji je stekao po osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju.
Prema odredbi člana 54. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji („Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 84/2002 – ispr., 23/2003 – ispr., 70/2003, 55/2004, 61/2005, 85/2005 – dr. zakon, 62/2006 – dr. zakon, 63/2006 – ispr. dr. zakona, 61/2007, 20/2009, 72/2009 – dr. zakon i 53/2010), u vezi sa članom 39. stav 2. Zakona, utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava je delatnost Poreske uprave, koja se sastoji u izdavanju upravnih akata, odnosno u preduzimanju zakonom propisanih radnji, kojima se ustanovljava postojanje pojedinačne poreske obaveze i određuju poreski obveznik, poreska osnovica i iznos poreske obaveze.
To znači da nadležni poreski organ u svakom konkretnom slučaju utvrđuje činjenično stanje, između ostalog, od uticaja na postojanje i visinu poreske obaveze na prenos apsolutnih prava.“
Mišljenje Ministarstva finansija br. 413-00-03246/2010-04 od 15.11.2010. godine
