Utvrđivanje prethodnog poreza prema načelu ekonomske pripadnosti

Servis računara online zakazivanje

Napomena : Pročitajte ceo tekst (a ne samo tekst obeležen bojom ili podvlačenjem) jer samo ceo tekst u potpunosti  tumači i objašnjava određeno pitanje odnosno problem

 

„• Prema odredbama člana 28. stav 1. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005 i 61/2007 – dalje: Zakon), pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deIjivih celina u okviru tih objekata, odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:

1) koji je oporeziv PDV;

2) za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;

3) koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.

Pravo na odbitak prethodnog poreza, prema odredbi člana 28. stav 2. Zakona, obveznik može da ostvari ako poseduje račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom ili dokument o izvršenom uvozu dobara, u kojem je iskazan prethodni porez, odnosno kojim se potvrđuje da je primalac ili uvoznik tako iskazani PDV platio prilikom uvoza.

Odredbama stava 3. istog člana Zakona propisano je, da u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:

1) obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;

2) PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.

Saglasno odredbi stava 4. istog člana Zakona, pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1 – 3. ovog člana.

U skladu sa navedenim zakonskim odredbama, obveznik PDV ima pravo da PDV obračunat od strane prethodnog učesnika u prometu – obveznika PDV, odnosno plaćen pri uvozu, odbije od PDV koji duguje, uz ispunjenje predviđenih uslova (da poseduje propisanu dokumentaciju izdatu u skladu sa Zakonom, kao i da nabavljena dobra i primljene usluge koristi ili da će ih koristiti za promet sa pravom na odbitak prethodnog poreza – oporeziv promet, promet za koji je članom 24. Zakona propisano poresko oslobođenje ili promet koji je izvršen u inostranstvu ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici).

Obveznik PDV koji nabavljena dobra i primljene usluge ne koristi, odnosno neće ih koristiti za promet sa pravom na odbitak prethodnog poreza, nema pravo da PDV obračunat od strane prethodnog učesnika u prometu, odnosno plaćen pri uvozu, odbije od PDV koji duguje.

• Saglasno odredbi člana 30. stav 1. Zakona, ako obveznik koristi isporučena ili uvezena dobra ili prima usluge, za potrebe svoje delatnosti, da bi izvršio promet dobara i usluga za koji postoji pravo na odbitak prethodnog poreza, kao i za promet dobara i usluga za koji ne postoji pravo na odbitak prethodnog poreza, dužan je da izvrši podelu prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti na deo koji ima pravo i deo koji nema pravo da odbije od PDV koji duguje.

Prema odredbi člana 30. stav 2. Zakona, ako za pojedina isporučena ili uvezena dobra ili primljene usluge obveznik ne može da izvrši podelu prethodnog poreza na način iz stava 1. ovog člana, a koje koristi za potrebe svoje delatnosti, da bi izvršio promet dobara i usluga za koji postoji pravo na odbitak prethodnog poreza i za promet dobara i usluga za koji ne postoji pravo na odbitak prethodnog poreza, može da odbije srazmerni deo prethodnog poreza koji odgovara učešću prometa dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza u koji nije uključen PDV, u ukupnom prometu u koji nije uključen PDV (dalje: srazmerni poreski odbitak).

Srazmerni poreski odbitak utvrđuje se primenom procenta srazmernog poreskog odbitka na iznos prethodnog poreza u poreskom periodu, umanjenog za iznose koji su opredeljeni na način iz stava 1. ovog člana, kao i za iznos prethodnog poreza za koji obveznik nema pravo na odbitak u smislu člana 29. stav 1. ovog zakona (stav 3. člana 30. Zakona).

Procenat srazmernog poreskog odbitka za poreski period, saglasno st. 4. i 5. istog člana Zakona, utvrđuje se stavljanjem u odnos prometa dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza u koji nije uključen PDV i ukupnog prometa dobara i usluga u koji nije uključen PDV, izvršenog od 1. januara tekuće godine do isteka poreskog perioda za koji se podnosi poreska prijava, pri čemu se u promet dobara za utvrđivanje procenta srazmernog poreskog odbitka ne uračunava promet opreme i objekata za vršenje delatnosti.

U skladu sa navedenim zakonskim odredbama, kada obveznik PDV koristi nabavljena dobra ili pružene usluge da bi izvršio promet dobara i usluga za koji postoji pravo na odbitak prethodnog poreza, kao i za promet dobara i usluga za koji ne postoji pravo na odbitak prethodnog poreza, dužan je da izvrši podelu prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti na deo koji može da odbije i deo koji ne može da odbije od PDV koji duguje.

Podela prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti vrši se na osnovu namene korišćenja dobara, odnosno usluga, nabavljenih, odnosno primljenih u poreskom periodu. Naime, obveznik PDV koji pojedina nabavljena dobra, odnosno primljene usluge u potpunosti koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza (oporeziv promet, promet za koji je propisano poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza i promet koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici) ima pravo na odbitak ukupnog iznosa PDV obračunatog za promet tih dobara i usluga, odnosno plaćenog pri uvozu dobara. U suprotnom, obveznik PDV koji pojedina nabavljena dobra, odnosno primljene usluge u potpunosti koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga bez prava na odbitak prethodnog poreza (promet za koji je propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza i promet koji je izvršen u inostranstvu, ako za taj promet ne bi postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici), nema pravo na odbitak ukupnog iznosa PDV obračunatog od strane prethodnog učesnika u prometu za promet tih dobara i usluga, odnosno plaćenog pri uvozu dobara.

Takođe, podela prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti, odnosno obimu korišćenja dobra ili usluge, vrši se i u slučaju kada se pojedino nabavljeno dobro ili primljena usluga koristi ili će se koristiti za promet sa pravom i promet bez prava na odbitak prethodnog poreza. Ako se za pojedino nabavljeno dobro ili primljenu uslugu ne može izvršiti podela prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti, u tom slučaju obveznik PDV može da, od PDV koji duguje, odbije srazmerni poreski odbitak.

Prema tome obveznik koji u okviru obavljanja delatnosti vrši promet dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza (npr. promet dobara za koji postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV) i promet dobara i usluga po osnovu kojeg ne postoji pravo na odbitak prethodnog poreza (npr. prodaja akcija i investicionih jedinica, odobravanje kratkoročnih pozajmica uz kamatu, davanje u zakup zemljišta i sl.), dužan je da izvrši podelu prethodnog poreza prema ekonomskoj pripadnosti na deo koji ima pravo u potpunosti da odbije od PDV koji duguje (npr. po osnovu nabavke sirovina, repromaterijala i dr.) i deo koji u potpunosti nema pravo da odbije od PDV koji duguje. Ako za pojedino nabavljeno dobro ili primljenu uslugu obveznik može da utvrdi deo PDV koji može da odbije kao prethodni porez primenom kriterijuma ekonomske pripadnosti, u tom slučaju obveznik PDV nije dužan da utvrđuje srazmerni poreski odbitak. Međutim, ako za pojedino nabavljeno dobro ili primljenu uslugu obveznik ne može da utvrdi deo PDV koji može da odbije kao prethodni porez primenom kriterijuma ekonomske pripadnosti (npr. po osnovu nabavke dobara i usluga koji predstavljaju tzv. režijske i administrativne troškove poslovanja, zatim troškove korišćenja poslovnog prostora koji se koristi za administrativne poslove i sl.), u tom slučaju obveznik PDV može da odbije srazmerni poreski odbitak, a koji se utvrđuje na način propisan odredbama čl. 2. i 3. Pravilnika o načinu utvrđivanja i ispravke srazmernog poreskog odbitka („Sl. glasnik RS“, br. 67/2005). S tim u vezi, deo prethodnog poreza koji se odnosi na promet sa pravom na odbitak prethodnog poreza (iznos utvrđen primenom kriterijuma ekonomske pripadnosti i iznos srazmernog poreskog odbitka) obveznik PDV može da odbije od PDV koji duguje u skladu sa Zakonom.“

Mišljenje Ministarstva finansija br. 413-00-1136/2011-04 od 08.12.2011. godine

 

Servis računara online zakazivanje