Uputstvo o minimalnoj sadržini procedure „Upoznaj svog klijenta“

Uputstvo o minimalnoj sadržini procedure „Upoznaj svog klijenta“

Sl.glasnik RS br. 100/2006

Član 1

Radi otklanjanja rizika koji može nastati kao posledica neusklađenosti poslovanja obveznika s propisima kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i sprečavanje finansiranja terorizma obveznici iz člana 4. Zakona o sprečavanju pranja novca dužni su da utvrde sadržinu Procedure „Upoznaj svog klijenta“ (u daljem tekstu: Procedura).

Pojedini pojmovi u smislu Procedura imaju sledeće značenje:

1) klijent je bilo koje lice koje koristi ili je koristilo usluge ili koje se obratilo obvezniku za korišćenje usluga i koje je obveznik kao takve identifikovao;

2) država porekla je država čije državljanstvo ima fizičko lice, u kojoj ima prebivalište ili u kojoj boravi duže od jedne godine, kao i država u kojoj pravno lice ima registrovano sedište, stvarno sedište ili mesto iz kog upravlja poslovima, u kojoj ima filijalu ili drugi oblik organizovanja.

Faktori rizika su naročito:

• država porekla klijenta, država porekla većinskog osnivača, odnosno vlasnik klijenta ili lica koje na drugi način vrši kontrolni uticaj nad upravljanjem i vođenjem poslova klijenta, bez obzira na to gde se ta država nalazi na listi nekooperativnih država i teritorija koju izdaje međunarodni organ za kontrolu i sprečavanje pranja novca (FATF), na listi država koju izrađuje Uprava za sprečavanje pranja novca (član 16. Pravilnika o utvrđivanju metodologije, obaveza i radnji za izvršavanje poslova u skladu sa Zakonom o sprečavanju pranja novca – „Službeni glasnik RS“, broj 59/2006);
• klijent, većinski osnivač, odnosno vlasnici klijenta prema kojem su sprovedene prinudne mere radi uspostavljanja međunarodnog mira i sigurnosti, u skladu s rezolucijom Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija;
• klijent koji želi da obavi transakciju, a koja nema jasnu finansijsku svrhu ili transakcija nije u skladu sa finansijskim stanjem i poslovanjem klijenta, odnosno nije takve vrste koju bi određeni klijent očekivano mogao preduzeti, a što se utvrđuje nakon razmatranja relevantnih podataka, prvenstveno cilja transakcija;
• kada klijent iskazuje neuobičajen zahtev za zaštitom privatnosti, posebno u vezi sa podacima koji se odnose na njegov identitet, delatnost, imovinu i poslovanje;
• kada klijent odbija ili propusti da naznači poreklo sredstava kod svake transakcije čija vrednost prelazi 15.000 EURA ili kada postoji sumnja da su sredstva pribavljena iz nelegalnih izvora;
• kada se oceni da je klijent neku transakciju transformisao u više pojedinačnih transakcija, radi izbegavanja utvrđivanja identiteta;
• kada klijent odustaje od naloga radi izbegavanja utvrđivanja identiteta nakon što je u skladu sa odredbama zakona upoznat sa dužnošću da se identifikuje;
• kada klijent ne pokazuje interesovanje za proviziju, druge troškove i rizike transakcije;
• kada klijent ne može da objasni prirodu svoje delatnosti;
• kada klijent obavlja transakciju kao ovlašćeno lice, a ne želi da identifikuje stranku u ime koje nastupa;
• kada je klijent iz zemlje, ili ima račun u zemlji koja je označena kao rizična, (jer ne primenjuje standarde iz oblasti otkrivanja i sprečavanja pranja novca i sprečavanja finansiranja terorizma);
• kada je klijent ranije osuđivan za krivična dela protiv platnog prometa i privrednog poslovanja i protiv službene dužnosti;
• kada se na klijentovom računu iskazuje iznenadan priliv novčanih sredstava, posebno ako je do tada klijentov račun bio uglavnom neaktivan;
• kada se na klijentovom računu iskazuje priliv novčanih sredstava sa računa iz zemalja koje su rizične, jer ne primenjuju standarde iz oblasti otkrivanja i sprečavanja pranja novca;
• kada se na klijentovom novčanom računu iskazuje veliki priliv novčanih sredstava dok na računu hartija od vrednosti nema prometa.

Rizičan klijent je klijent društva u odnosu na kog je utvrđen faktor rizika.

Ovlašćeno lice je lice koje je odgovorno za otkrivanje, sprečavanje i prijavljivanje Upravi transakcija i lica za koje se sumnja da su u vezi sa pranjem novca.

Obveznici su dužni da se pridržavaju liste indikatora koju je sačinila Uprava za sprečavanje pranja novca, kao i da sačine svoju listu indikatora na osnovu koje mogu realno da procene nivo rizika klijenta.

Član 2

Procedurama se zavisno od faktora rizika utvrđuje prihvatljivost klijenta na sledeći način:

– vrši se klasifikacija klijenata sa aspekta faktora rizika i utvrđuju uslovi pod kojima se neće zasnivati ugovorni odnos s klijentom ili će postojeće otkazati, odnosno obveznici su dužni radi utvrđivanja prihvatljivosti klijenta da urede postupak utvrđivanja faktora rizika u vezi s novim klijentima, postupak utvrđivanja faktora rizika u toku trajanja postojećih ugovornih odnosa s klijentom i način postupanja s rizičnim klijentima.

Član 3

Procedurama se uređuju način identifikacije klijenta.

Obveznici identifikuju klijenta pod uslovima i na način koji su utvrđeni zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i pri identifikaciji obveznik je dužan da:

– da u toku trajanja ugovornog odnosa sa klijentom, redovno proverava tačnost i potpunost podataka o klijentu i ažurira dostavljanje dokumentacije o svim promenama.

Član 4

Radi obezbeđivanja primene Procedure, obveznik je dužan da utvrdi i sprovodi stalni program obuke zaposlenih i to prema njihovim ovlašćenjima i odgovornostima u oblasti sprečavanja pranja novca.

Član 5

Obveznici su dužni da donesu Procedure u roku od 30 dana od dana početka primene ovog pravilnika.

Član 6

Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“, a primenjuje se početkom primene Zakona o tržištu hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata („Službeni glasnik RS“, broj 47/2006).