Trgovac snosi teret dokazivanja za tačnost podataka u vezi sa proizvodom
Trgovac snosi teret dokazivanja za tačnost podataka u vezi sa proizvodom
„Pod obmanjujućim poslovanjem, u smislu člana 21. stav 1. tačka 3) Zakona o zaštiti potrošača („Sl. glasnik RS“, br. 73/2010 – dalje: Zakon), smatra se poslovanje trgovca kojim navodi potrošača da donese ekonomsku odluku koju inače ne bi doneo, tako što mu daje netačna obaveštenja ili na drugi način dovodi ili preti da dovede prosečnog potrošača u zabludu u pogledu obaveza trgovca i obima obaveza, razloga za određeno tržišno postupanje i njegove prirode, označavanja ili ukazivanja na lice koje posredno ili neposredno podržava ili preporučuje trgovca ili proizvod.
Obmanjujućim poslovanjem se naročito smatra neistinita tvrdnja trgovca da njegovo tržišno postupanje ili prodaju proizvoda, odobrava, podržava ili pomaže određeni državni organ ili određena organizacija ili istinita tvrdnja iste sadržine u slučaju da se trgovac ne pridržava uslova pod kojima mu je dato odobrenje, podrška ili pomoć (član 23. stav 1. tačka 4) Zakona). Ovakvo postupanje trgovca prekršajno je sankcionisano.
Ukoliko je tvrdnja da je određeni proizvod preporučen („preporučili odabrani ugostitelji„) istinita i proverljiva, mišljenja smo da se takvo postupanje ne može smatrati obmanjujućim u smislu Zakona. Važno je istaći da je trgovac taj koji snosi teret dokazivanja tačnosti podataka u vezi sa proizvodom, koje je dao pre, za vreme i nakon zaključenja ugovora. Ova obaveza regulisana je članom 19. Zakona koji propisuje zabranu nepoštenog poslovanja.
Zakon o oglašavanju („Sl. glasnik RS“, br. 79/2005) zabranjuje neistinito, upoređujuće i prevarno oglašavanje. U skladu sa načelom istinitosti, potpunosti i određenosti oglasne poruke, oglasna poruka mora da bude istinita, potpuna i određena, u skladu sa zakonom, dobrim poslovnim običajima lojalne konkurencije i profesionalnom etikom. Istinita, potpuna i određena oglasna poruka sadrži pouzdane i iskustvom potvrđene podatke, a ukoliko se poziva na mišljenja određenih naučnika ili stručnjaka, ona moraju biti potvrđena, dokumentovana, aktuelna i proverljiva (član 4. Zakona o oglašavanju).
Zakon o trgovini („Sl. glasnik RS“, br. 53/2010 i 10/2013) propisuje oznake posebnog svojstva i u članu 39. definiše ih kao oznake robe/usluga kojima se one ističu u odnosu na drugu ponudu iste vrste, a koje se zasnivaju na sprovedenom nezavisnom testiranju. Uslovi izdavanja oznake posebnog svojstva, odnosno kriterijumi za ocenu svojstva robe/usluga i izdavanja oznake, određuju se elaboratom koji izrađuje izdavalac oznake. Važno je istaći da izdavalac posebne oznake ne može biti trgovac predmetne robe/usluge. Zakon o trgovini propisuje obavezu izdavaocu posebne oznake, odnosno trgovcu robe/usluge da pomenuti elaborat učini dostupnim svakom zainteresovanom licu, na mestu prodaje, putem interneta ili na drugi način kojim se omogućava jednostavan i besplatan pristup tom dokumentu. U skladu sa članom 39. stav 5. Zakona o trgovini, oznake posebnog svojstva treba strogo razlikovati od oznaka priznatih standarda kvaliteta, oznaka usaglašenosti, oznaka geografskog porekla, kao i oglasnih poruka kojima se ističu svojstva robe/usluge bez tvrdnje da je to zasnovano na sprovedenim ispitivanjima.“
Mišljenje Ministarstva spoljne i unutrašnje trgovine i telekomunikacija, br. 011-00-016/2013-03 od 05.03.2013. godine
