Raskid ugovora o prometu na osnovu koga je plaćen avans i ispravka odbitka poreske osnovice i prethodnog poreza
Raskid ugovora o prometu na osnovu koga je plaćen avans i ispravka odbitka poreske osnovice i prethodnog poreza
„Obveznik PDV koji plati naknadu ili deo naknade za budući promet dobara ili usluga koji je oporeziv PDV i kojem obveznik PDV – primalac naknade po tom osnovu izda račun u skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn. i 68/2014 – dr. zakon – dalje: Zakon), ima pravo da PDV iskazan u tom računu odbije kao prethodni porez, pod uslovom da će predmetna dobra, odnosno usluge koristiti za promet dobara i usluga sa pravom na odbitak prethodnog poreza, tj. za promet koji je oporeziv PDV, promet za koji je propisano poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ili za promet koji se smatra izvršenim u inostranstvu ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici Srbiji. Međutim, ako pre prometa dobara ili usluga za koji je obveznik PDV unapred platio naknadu ili deo naknade (dalje: avans) dođe do jednostranog raskida ugovora o prometu dobara ili usluga od strane tog obveznika PDV, obveznik PDV koji je platio avans i koristio pravo na odbitak prethodnog poreza iskazanog u računu obveznika PDV – primaoca avansa, ima obavezu da, u poreskom periodu u kojem je obavestio obveznika PDV – primaoca avansa da raskida ugovor, izvrši ispravku odbitka prethodnog poreza u skladu sa Zakonom. Naime, u momentu kada obveznik PDV koji je platio avans obavesti obveznika PDV – primaoca avansa da raskida ugovor o prometu dobara ili usluga na osnovu kojeg je plaćen avans, prestaje osnov za ostvarivanje prava na odbitak prethodnog poreza, s obzirom da je, usled raskida ugovora, izvesno da neće doći do prometa dobara ili usluga za koji je plaćen avans. Pored toga, shodno odredbama člana 21. st. 1. i 3. Zakona, obveznik PDV – primalac avansa može da izvrši izmenu – smanjenje osnovice za obračunavanje PDV po osnovu naplate avansa i ispravku – smanjenje PDV obračunatog po tom osnovu, pod uslovom da je obveznik PDV koji je platio avans izvršio ispravku odbitka prethodnog poreza i o tome pismeno obavestio obveznika PDV – primaoca avansa.
* * *
Saglasno odredbi člana 21. stav 1. Zakona, ako se izmeni osnovica za promet dobara i usluga koji je oporeziv PDV, obveznik koji je isporučio dobra ili usluge dužan je da iznos PDV, koji duguje po tom osnovu, ispravi u skladu sa izmenom.
Prema odredbi stava 3. istog člana Zakona, ako se osnovica naknadno izmeni – smanji, obveznik koji je izvršio promet dobara i usluga može da izmeni iznos PDV samo ako obveznik kome je izvršen promet dobara i usluga ispravi odbitak prethodnog poreza i ako o tome pismeno obavesti isporučioca dobara i usluga.
U skladu sa odredbama člana 28. stav 1. Zakona, pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako dobra nabavljena u Republici ili iz uvoza, uključujući i nabavku opreme, kao i objekata za vršenje delatnosti i ekonomski deljivih celina u okviru tih objekata, odnosno primljene usluge, koristi ili će ih koristiti za promet dobara i usluga:
- koji je oporeziv PDV;
- za koji u skladu sa članom 24. ovog zakona postoji oslobođenje od plaćanja PDV;
- koji je izvršen u inostranstvu, ako bi za taj promet postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza da je izvršen u Republici.
Odredbama stava 2. istog člana Zakona predviđeno je, da pravo na odbitak prethodnog poreza obveznik može da ostvari ako poseduje račun izdat od strane drugog obveznika u prometu o iznosu prethodnog poreza, u skladu sa ovim zakonom ili dokument o izvršenom uvozu dobara, u kojem je iskazan prethodni porez, odnosno kojim se potvrđuje da je primalac ili uvoznik tako iskazani PDV platio prilikom uvoza.
Odredbama stava 3. istog člana Zakona propisano je, da u poreskom periodu u kojem su ispunjeni uslovi iz st. 1. i 2. ovog člana obveznik može da odbije prethodni porez od dugovanog PDV, i to:
- obračunati i iskazani PDV za promet dobara i usluga, koji je ili će mu biti izvršen od strane drugog obveznika u prometu;
- PDV koji je plaćen prilikom uvoza dobara.
Saglasno odredbi stava 4. istog člana Zakona, pravo na odbitak prethodnog poreza nastaje danom ispunjenja uslova iz st. 1-3. ovog člana.
Prema odredbi člana 31. stav 1. Zakona, ako dođe do izmene osnovice oporezivog prometa dobara i usluga, obveznik kome je izvršen promet dobara i usluga dužan je da, u skladu sa tom izmenom, ispravi odbitak prethodnog poreza koji je po tom osnovu ostvario.
Ispravka odbitka prethodnog poreza vrši se u poreskom periodu u kojem je izmenjena osnovica (stav 4. istog člana Zakona).“
Mišljenje Ministarstva finansija br. 430-00-427/2014-04 od 21.10.2014. godine
