Prihod po osnovu posredovanja između domaćih i stranih pravnih lica je oporeziv

Prihod po osnovu posredovanja između domaćih i stranih pravnih lica je oporeziv

 

„1. Sa aspekta Zakona o porezu na dodatu vrednost

Odredbom člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005 i 61/2007 – dalje: Zakon) propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.

Saglasno odredbi člana 5. stav 1. Zakona, promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.

Odredbom člana 8. stav 1. Zakona propisano je, da je poreski obveznik (dalje: obveznik) lice koje samostalno obavlja promet dobara i usluga, u okviru obavljanja delatnosti.

Delatnost iz stava 1. ovog člana je trajna aktivnost proizvođača, trgovca ili pružaoca usluga u cilju ostvarivanja prihoda, uključujući i delatnosti eksploatacije prirodnih bogatstava, poljoprivrede, šumarstva i samostalnih zanimanja (stav 2. istog člana Zakona).

Saglasno stavu 3. istog člana Zakona, smatra se da obveznik obavlja delatnost i kada je vrši u okviru poslovne jedinice.

Obveznik je lice u čije ime i za čiji račun se vrši isporuka dobara ili pružanje usluga, kao i lice koje vrši isporuku dobara, odnosno pružanje usluga u svoje ime, a za račun drugog lica (član 8. st. 4. i 5. Zakona).

U skladu sa navedenim zakonskim odredbama, fizičko lice koje obavlja delatnost u okviru koje vrši promet usluga posredovanja, smatra se obveznikom.

Odredbom člana 33. stav 1. Zakona propisano je, da lice čiji ukupan promet dobara i usluga, osim prometa opreme i objekata za vršenje delatnosti (dalje: ukupan promet) u prethodnih 12 meseci nije veći od 4.000.000 dinara, odnosno ako pri otpočinjanju obavljanja delatnosti proceni da u narednih 12 meseci neće ostvariti ukupan promet veći od 4.000.000 dinara (dalje: mali obveznik), ne obračunava PDV za izvršen promet dobara i usluga.

Maliobveznik, u skladu sa odredbom stava 2. istog člana Zakona, nema pravo iskazivanja PDV u računima i drugim dokumentima, nema pravo na odbitak prethodnog poreza i nije dužan da vodi evidenciju propisanu Zakonom.

Prema odredbama st. 3. i 4. istog člana Zakona, mali obveznik, koji je u prethodnih 12 meseci ostvario ili procenjuje da će u narednih 12 meseci ostvariti ukupan promet veći od 2.000.000 dinara, može se opredeliti za obavezu plaćanja PDV na početku kalendarske godine podnošenjem prijave za PDV (dalje: evidenciona prijava) propisane u skladu sa ovim zakonom, nadležnom poreskom organu najkasnije do 15. januara tekuće godine. U tom slučaju, obaveza plaćanja PDV traje najmanje dve godine.

Poisteku roka iz stava 4. ovog člana, obveznik može da podnese zahtev za prestanak obaveze plaćanja PDV nadležnom poreskom organu (član 33. stav 5).

U skladu sa navedenim zakonskim odredbama, mali obveznik – fizičko lice koji u okviru obavljanja delatnosti vrši promet usluga posredovanja, a koji je procenio da će u narednih 12 meseci ostvariti ukupan promet veći od 2.000.000 dinara, može se opredeliti za obavezu plaćanja PDV na početku kalendarske godine podnošenjem evidencione prijave nadležnom poreskom organu najkasnije do 15. januara tekuće godine.

Odredbom člana 38. stav 1. Zakona propisano je, da je obveznik koji je u prethodnih 12 meseci ostvario ukupan promet veći od 4.000.000 dinara dužan da, najkasnije do isteka prvog roka za predaju periodične poreske prijave, podnese evidencionu prijavu nadležnom poreskom organu.

Evidencionu prijavu podnosi i obveznik koji pri otpočinjanju obavljanja delatnosti proceni da će u narednih 12 meseci ostvariti ukupan promet veći od 4.000.000 dinara, u roku iz stava 1. ovog člana (stav 2. istog člana Zakona).

U skladu sa navedenim odredbama Zakona, fizičko lice koje u okviru obavljanja delatnosti vrši promet usluga posredovanja, a koje je u prethodnih 12 meseci ostvarilo ukupan promet veći od 4.000.000 dinara, dužno je da podnese evidencionu prijavu nadležnom poreskom organu najkasnije do isteka prvog roka za predaju periodične poreske prijave (10 dana po isteku poreskog perioda), i da, počev od dana koji sledi danu u kojem je ostvarilo ukupan promet veći od 4.000.000 dinara, ispunjava sve obaveze propisane Zakonom – da izdaje račune, vodi evidenciju, obračunava i plaća PDV, podnosi poreske prijave i drugo. Takođe, evidencionu prijavu može da podnese i fizičko lice koje ispunjava uslove za sticanje svojstva obveznika PDV u skladu sa odredbama člana 8. Zakona, a koje pri otpočinjanju obavljanja delatnosti proceni da će u narednih 12 meseci ostvariti ukupan promet veći od 4.000.000 dinara.

U ukupan promet na osnovu kojeg se fizičko lice koje u okviru obavljanja delatnosti vrši promet usluga posredovanja opredeljuje, odnosno ima obavezu da podnese evidencionu prijavu, ne uračunava se promet dobara i usluga za koji se, u skladu sa odredbama člana 11. i 12. Zakona, smatra da je izvršen u inostranstvu (npr. usluga posredovanja kod prometa dobara koji se vrši u inostranstvu, čije je mesto prometa, u skladu sa odredbom člana 12. stav 5. Zakona, inostranstvo).

2. Sa aspekta Zakona o porezu na dohodak građana

Odredbom člana 85. stav 1. tačka 14) Zakona o porezu na dohodak građana („Sl. glasnik RS“, br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 135/2004, 62/2006, 65/2006 – ispr., 31/2009 i 44/2009 – dalje: Zakon) propisano je da se ostalim prihodima u smislu ovog člana smatraju i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, a naročito svi drugi prihodi koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po ovom zakonu.

Porez na druge prihode plaća se po stopi od 20%, koja se primenjuje na poresku osnovicu koju čini oporezivi prihod kao bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 20% (član 85. stav 3. i član 86. Zakona).

Saglasno navedenim zakonskim odredbama a imajući u vidu konkretan slučaj, prihod koji, fizičko lice ostvari od stranog pravnog lica po osnovu ugovorene naknade za pružene usluge posredovanja – dovođenja u vezu stranih (nerezidentnih) pravnih lica sa pravnim licima iz Srbije, sa prostora bivše SFRJ i Bugarske, a u cilju uspostavljanja njihove međusobne poslovne saradnje, predstavlja prihod fizičkog lica i podleže oporezivanju porezom na dohodak građana na drugi prihod, saglasno članu 85. Zakona.

Obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, saglasno članu 107. Zakona, dužan je da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama Zakona, ako porez ne obračuna i ne uplati isplatilac prihoda, kao i ako prihod ostvari od lica koje nije obveznik obračunavanja i plaćanja poreza po odbitku. Obveznik je dužan da dostavi poresku prijavu na Obrascu PP OPO – Poreska prijava o obračunatom i plaćenom porezu po odbitku i pripadajućim doprinosima na zaradu/drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika, poreskom organu nadležnom prema mestu prebivališta, odnosno boravišta, najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je primio zaradu ili drugi prihod, saglasno članu 107. Zakona.

Kad obveznik u toku godine ostvari određene prihode (npr. zarada, ugovorena naknada i dr.) koji zajedno sa prihodima po drugim osnovima koji ulaze u osnovicu godišnjeg poreza, prelaze propisani neoporezivi iznos, ti prihodi podležu plaćanju i godišnjeg poreza na dohodak građana (na deo iznad propisanog neoporezivog iznosa), kao dodatnog poreza, u skladu sa odredbama čl. 87. do 89. Zakona.

U pogledu obaveze obračunavanja i plaćanja doprinosa, saglasno članu 12. stav 1. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 61/2005, 62/2006 i 5/2009), kad osiguranik ostvaruje prihode po više različitih osnova (radni odnos, samostalna delatnost, ugovori i dr.), doprinos za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje obračunava se i plaća po svim tim osnovima, do iznosa najviše godišnje osnovice doprinosa, u skladu sa tim zakonom.“

Mišljenje Ministarstva finansija br. 413-00-1908/2008-04 od 12.05.2009. godine