Slučajevi u kojima osnivač privrednog društva stiče svojstvo osiguranika samostalnih delatnosti

Slučajevi u kojima osnivač privrednog društva stiče svojstvo osiguranika samostalnih delatnosti

„Povodom molbe za davanje mišljenja u pogledu sticanja svojstva osiguranika samostalnih delatnosti osnivača privrednog subjekta obaveštavamo Vas o sledećч,em:

Odredbom člana 12. stav 1. tačka 2. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Sl. glasnik RS“, br. 34/2003, 64/2004 – odluka USRS, 84/2004 – dr. zakon, 85/2005, 101/2005 – dr. zakon, 63/2006 – odluka USRS, 5/2009, 107/2009, 101/2010, 93/2012, 62/2013, 108/2013 i 75/2014 – dalje: Zakon), predviđeno je da su osiguranici samostalnih delatnosti lica, koji su osnivači, odnosno članovi privrednih društava u skladu sa zakonom, koji u njima rade, bez obzira da li su u radnom odnosu u privrednom društvu čiji su osnivači ili članovi. Prema stavu 2. istog člana, pod radom u privrednom društvu smatra se i predstavljanje i zastupanje privrednih društava od strane njihovih osnivača, odnosno članova na osnovu upisa u registar nadležne organizacije, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlašćenja i poslova upravljanja u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj privrednih društava. U smislu napred navedenih odredbi, članovi odnosno osnivači privrednih društava imaju svojstvo osiguranika samostalnih delatnosti, pod uslovom da u njima rade, a pod tim se podrazumeva obavljanja poslova u okviru delatnosti privrednih društava, kao i ostalih poslova u interesu i za račun privrednog društva. Takođe, pod radom u privrednom društvu se smatra i predstavljanje i zastupanje, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlašćenja i poslova upravljanja, u smislu Zakona o privrednim društvima.

Članom 10. stav 1. Zakona je propisano da su obavezno osigurana lica: zaposleni, osiguranici samostalnih delatnosti i poljoprivrednici, a stavom 2. istog člana je predviđeno da ako lice istovremeno ispunjava uslove za osiguranje po više osnova, osnov osiguranja određuje se na taj način što postojanje osnova osiguranja po prethodnoj tački isključuje osnov osiguranja iz naredne tačke. U tom smislu, ukoliko jedno lice ima osiguranje po osnovu zaposlenja i po osnovu obavljanja samostalne delatnosti, zaposlenje isključuje samostalnu delatnost, pa će lice prioritetno imati svojstvo osiguranika zaposlenog.

Prema svemu navedenom, ukoliko se osnivač privrednog društva nalazi u radnom odnosu u tom društvu, ili u istom obavlja rad, imaće svojstvo osiguranika samostalne delatnosti, u smislu odredbe člana 12. stav 1. tačka 2. i stava 2. Zakona. Ukoliko se osnivač ili član privrednog društva nalazi u radnom odnosu kod drugog poslodavca, ima, kao prioritetno, svojstvo osiguranika zaposlenog, u smislu odredbe člana 10. stav 2. Zakona.

Navodimo, da je podnesak nejasan u delu koji se odnosi na davanje mišljenja vezano za osnivače, odnosno članove privrednog društva koji su ostvarili pravo na penziju, a u privrednom društvu nisu zasnovali radni odnos, kao i na osnivače, odnosno članove koji nisu osigurani po drugom osnovu. Ipak, ističemo da, korisnici penzija, odnosno osnivači i članovi privrednog društva koji nisu osigurani po drugom osnovu, koji se u istim ne nalaze u radnom odnosu, niti obavljaju rad, u smislu člana 12 stav 1. tačka 2. i stav 2. Zakona, nemaju svojstvo osiguranika samostalnih delatnosti.

Kada se radi o osnivaču odnosno članu privrednog društva koji ima svojstvo osiguranika, a istovremeno je korisnik porodične penzije, istom se obustavlja isplata porodične penzije, u smislu odredbe člana 117. stav 2. Zakona. Međutim, ukoliko osnivač obavlja ugovorene poslove i za to ostvaruje ugovorenu naknadu na mesečnom nivou u visini najniže osnovice, važeće u trenutku uplate doprinosa, isplata porodične penzije se ne obustavlja, kako je propisano odredbom člana 117. stav 4. Zakona.

Kada je svojstvo osiguranika samostalne delatnosti, u smislu člana 12. stav 1. tačka 2. Zakona, stekao korisnik starosne penzije, stiče pravo da, nakon trajanja osiguranja od najmanje godinu dana, zahteva određivanje novog iznosa penzije, u smislu odredbe člana 121. Zakona.

Ostala prava koja ste naveli nisu iz sistema penzijskog i invalidskog osiguranja, pa se za davanje odgovora na ta pitanja može obratiti nadležnim organima.“

Mišljenje Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja br. 011-00-00236/2015-07 od 11.05.2015. godine