Pravo na minuli rad kod povezanih lica

Pravo na minuli rad kod povezanih lica

„Članom 8. stav 2. Zakona o radu („Sl. glasnik RS“, br. 24/2005, 61/2005, 54/2009, 32/2013 i 75/2014 – dalje: Zakon) utvrđeno je da se opštim aktom i ugovorom o radu mogu utvrditi veća prava i povoljniji uslovi rada od prava i uslova utvrđenih zakonom, kao i druga prava koja nisu utvrđena zakonom, osim ako zakonom nije drukčije određeno.

Članom 108. Zakona propisano je da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu po osnovu vremena provedenog na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu kod poslodavca (dalje: minuli rad) – najmanje 0,4% od osnovice.

Takođe, stavom 2. istog člana utvrđeno je da se pri obračunu minulog rada računa i vreme provedeno u radnom odnosu kod poslodavca prethodnika iz člana 147. ovog zakona, kao i kod povezanih lica sa poslodavcem u skladu sa zakonom.

Članom 147. Zakona propisano je da u slučaju statusne promene, odnosno promene poslodavca, u skladu sa zakonom, poslodavac sledbenik preuzima od poslodavca prethodnika opšti akt i sve ugovore o radu koji važe na dan promene poslodavca.

Članom 117. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o radu („Sl. glasnik RS“, br. 75/2014) uređeno je  da odredbe svih kolektivnih ugovora, odnosno pravilnika o radu koje su suprotne Zakonu prestaju da važe danom stupanja na snagu Zakona, a ostale odredbe ostaju na snazi do isteka važenja ili do zaključivanja novog kolektivnog ugovora odnosno pravilnika o radu, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Članom 62. Zakona o privrednim društvima („Sl. glasnik RS“, br. 36/2011, 99/2011 i 83/2014 – dr. zakon) propisano je da se povezanim licem u odnosu na određeno fizičko lice smatra:

• njegov krvni srodnik u pravoj liniji, krvni srodnik u pobočnoj liniji zaključno sa trećim stepenom srodstva, supružnik i vanbračni partner ovih lica;
• njegov supružnik i vanbračni partner i njihovi krvni srodnici zaključno sa prvim stepenom srodstva;
• njegov usvojilac ili usvojenik, kao i potomci usvojenika;
• druga lica koja sa tim licem žive u zajedničkom domaćinstvu.

Povezanim licem u smislu ovog zakona u odnosu na određeno pravno lice smatra se:

• pravno lice u kojem to pravno lice poseduje značajno učešće u kapitalu, ili pravo da takvo učešće stekne iz konvertibilnih obveznica, varanata, opcija i slično;
• pravno lice u kojem je to pravno lice kontrolni član društva (kontrolisano društvo);
• pravno lice koje je zajedno sa tim pravnim licem pod kontrolom trećeg lica;
• lice koje u tom pravnom licu poseduje značajno učešće u kapitalu, ili pravo da takvo učešće stekne iz konvertibilnih obveznica, varanata, opcija i slično;
• lice koje je kontrolni član tog pravnog lica;
• lice koje je direktor, odnosno član organa upravljanja ili nadzora tog pravnog lica.

Značajno učešće u osnovnom kapitalu postoji ako jedno lice, samostalno ili sa drugim licima koja sa njim deluju zajedno, poseduje više od 25% prava glasa u društvu.

Većinsko učešće u osnovnom kapitalu postoji ako jedno lice, samostalno ili sa drugim licima koja sa njim deluju zajedno, poseduje više od 50% prava glasa u društvu.

Kontrola u smislu ovog člana podrazumeva pravo ili mogućnost jednog lica, samostalno ili sa drugim licima koja sa njim zajednički deluju, da vrši kontrolni uticaj na poslovanje drugog lica putem učešća u osnovnom kapitalu, ugovora ili prava na imenovanje većine direktora, odnosno članova nadzornog odbora.

Smatra se da je određeno lice kontrolni član društva uvek kada to lice samostalno ili sa povezanim licima poseduje većinsko učešće u osnovnom kapitalu društva.

Zajedničko delovanje postoji kada dva ili više lica, na osnovu međusobnog izričitog ili prećutnog sporazuma, koriste glasačka prava u određenom licu ili preduzimaju druge radnje u cilju vršenja zajedničkog uticaja na upravljanje ili poslovanje tog lica.

Prilikom obračuna minulog rada, s obzirom na konkretnu situaciju, mora se utvrditi da li se radi o poslodavcu prethodniku u smislu navedenog člana 147. Zakona ili o povezanim licima u smislu navedenog člana 62. Zakona o privrednim društvima.

Treba napomenuti da se u skladu sa članom 8. stav 2. Zakona i članom 117. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o radu, minuli rad može obračunavati na način utvrđen opštima aktom odnosno u većem procentu i dužem periodu od onog koji je utvrđen Zakonom.“

Mišljenje Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja br. 011-00-00823/2014-02 od 14.11.2014. godine