Mogućnost ponavljanja poreskog postupka na osnovu pravosnažno utvrđene presude o poništenju ugovora kao pravnog osnova za nastanak poreske obaveze
Mogućnost ponavljanja poreskog postupka na osnovu pravosnažno utvrđene presude o poništenju ugovora kao pravnog osnova za nastanak poreske obaveze
„Kada nadležni sud pravnosnažnom presudom utvrdi da je ugovor koji je predstavljao pravni osnov za utvrđivanje poreskih obaveza ništav (apsolutna ništavost), poreski obveznik ima pravo da nadležnom poreskom organu podnese zahtev za ponavljanje postupka u skladu sa članom 239. tačka 1) Zakona o opštem upravnom postupku („Sl. list SRJ“, br. 33/97 i 31/2001 i „Sl. glasnik RS“, br. 30/2010 – dalje: ZUP). Na osnovu podnetog zahteva nadležni poreski organ poništava rešenje o utvrđivanju poreskih obaveza, čime se poništavaju i pravne posledice koje je to rešenje proizvelo.
* * *
Odredbom člana 1. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji („Sl. glasnik RS“, br. 80/2002, 84/2002 – ispr., 23/2003 – ispr., 70/2003, 55/2004, 61/2005, 85/2005 – dr. zakon, 62/2006 – dr. zakon, 63/2006 – ispr. dr. zakona, 61/2007, 20/2009, 72/2009 – dr. zakon, 53/2010, 101/2011, 2/2012 – ispr., 93/2012, 47/2013, 108/2013, 68/2014 i 105/2014 – dalje: ZPPPA), propisano je da se tim zakonom uređuju postupak utvrđivanja, naplate i kontrole javnih prihoda na koje se ovaj zakon primenjuje (dalje: poreski postupak), prava i obaveze poreskih obveznika, registracija poreskih obveznika i poreska krivična dela i prekršaji.
Prema odredbi člana 3. stav 1. ZPPPA, ako je drugim zakonom pitanje iz oblasti koje uređuje ovaj zakon uređeno na drukčiji način, primenjuju se odredbe ovog zakona.
Ako ovim zakonom nije drukčije propisano, poreski postupak se sprovodi po načelima i u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak (član 3. stav 2. ZPPPA).
Prema odredbi člana 54. stav 1. ZPPPA, utvrđivanje poreza je delatnost Poreske uprave, odnosno poreskog obveznika, koja se sastoji u izdavanju upravnih akata, odnosno u preduzimanju zakonom propisanih radnji, kojima se ustanovljava postojanje pojedinačne poreske obaveze i određuju poreski obveznik, poreska osnovica i iznos poreske obaveze.
Odredbom člana 54. stav 2. tačka 2) podtačka (1) ZPPPA, propisano je da utvrđivanje poreske obaveze obavlja Poreska uprava, donošenjem poreskog rešenja u postupku poreske kontrole – ako poreski obveznik, suprotno zakonu, ne obavi utvrđivanje poreske obaveze ili ga izvrši netačno ili nepotpuno.
Prema članu 239. tačka 1) ZUP, postupak okončan rešenjem protiv koga nema redovnog pravnog sredstva u postupku (konačno rešenje) ponoviće se ako se sazna za nove činjenice, ili se nađe ili stekne mogućnost da se upotrebe novi dokazi koji bi, sami ili u vezi sa već izvedenim i upotrebljenim dokazima, mogli dovesti do drukčijeg rešenja da su te činjenice, odnosno dokazi bili izneseni ili upotrebljeni u ranijem postupku.
Ponavljanje postupka može tražiti stranka, a organ koji je doneo rešenje kojim je postupak završen može pokrenuti ponavljanje postupka po službenoj dužnosti (član 240. stav 1. ZUP).
Zbog okolnosti navedenih u članu 239. tač. 1, 6, 7, 8. i 11. ZUP stranka može tražiti ponavljanje postupka samo ako bez svoje krivice nije bila u stanju da u ranijem postupku iznese okolnosti zbog kojih traži ponavljanje (član 240. stav 2. ZUP).“
Mišljenje Ministarstva finansija br. 430-00-597/2014-04 od 30.03.2015. godine
